Bukwica lekarska - Betonica officinalis
Synonimy: bukwica zwyczajna, bukwica czerwona, betonijka, czyściec lekarski
Zastosowanie dawniej:
W starożytności bukwica była znana jako roślina lecznicza i magiczna. Cieszyła się ogromną sławą. Cesarz rzymski August twierdził, że leczy ona co najmniej 47 różnych dolegliwości. W starożytnym Egipcie uważano ją za roślinę, która ma moc odpędzania złych duchów i chroni przed wizjami i koszmarami. Owoce bukwicy znaleziono w naszych wykopaliskach w Biskupinie i Gnieźnie.
Zastosowanie dziś:
Wyciągi z ziela bukwicy podaje się wewnętrznie w biegunkach, nieżytach żołądka i jelit oraz w lekkich zatruciach pokarmowych. Ponadto w bólach brzucha i niewielkich krwawieniach jelitowych. Ziele bukwicy stosowane jest w astmie, dolegliwościach płucnych, bezsenności oraz w takich schorzeniach jak reumatyzm, artretyzm, gościec stawowy, w osłabieniu nerwowym. Bukwica lekarska wzmacnia ośrodkowy układ nerwowy oraz leczy bóle głowy o podłożu nerwowym i wywołane nadmiernym stresem. Pomaga też przy słabej pamięci. Napar z bukwicy stymuluje też ukrwienie mózgu i łagodzi migreny.
Zewnętrznie napary z ziela bukwicy wykorzystuje się do okładów na rany, w zakażeniach skóry bakteriami ropotwórczymi i zarodnikami grzybów. Ponadto na czyraki, wrzody, trudno gojące się rany, a także na owrzodzenia żylakowe nóg i w nadmiernej potliwości stóp.
Ciekawostki:
Ze względu na przyjemny balsamiczny zapach ziela bukwicy używano jako namiastki herbaty.
Z ziela bukwicy uzyskuje się żółty barwnik. Płukanka na bazie papki z bukwicy sprawia, że siwe włosy nabierają złocistego połysku.
W niektórych krajach europejskich do dziś używa się liści bukwicy w zastępstwie tytoniu.